[σαν γραμμένη 90άρα]

στον ε. - που του αρέσουν οι 'κασσεττούλες'
στον γ.ν. - μιάς κι η κασσέττα δεν έχει μουσική
στον bibimydarling - γιά να γιάνει
και στον α. γιά το τηλεφώνημα

ξαναδιάβασα πρόσφατα όλον τον καβάφη: τα 154 -όσα και τα σοννέττα του σαίξπηρ...-, τα αποκηρυγμένα, τα 'κρυμμένα', και τα 'ατελή'. είναι μερικοί ποιητές που διαβάζω εξ ολοκλήρου σε τακτά διαστήματα: την αμοργό του γκάτσου άπαξ του έτους απαξάπαντος, τον ασλάνογλου, τον σολωμό, τον κάλβο. και βέβαια τον καβάφη. που δεν τον είχα ξαναδιαβάσει στην βολική -αλλά τι κρίμα αυτό το αντιπαθητικό σατινέ χαρτί!...- συγκεντρωτική έκδοση των τριών πρώτων κατηγοριών από τον 'ερμή'. τα δε 'ατελή' από ιταλική έκδοση πατρός και θυγατρός lavagnini

έδωσα αυτή τη φορά στον εαυτό μου το 'ελεύθερο' να είμαι 'αυστηρός': κάποια ωραία ποιήματα που μου φάνηκαν να αδυνατίζουν από τους τελευταίους γνωμικούς στίχους, ή από μιά προσπάθεια δικαιολόγησης -αν μη και δικαίωσης- της ερωτικής ζωής του ποιητή, τα 'άφησα απ' έξω' στην ιχνογράφηση μιάς -χρονολογικής- διαδρομής

που αρχίζει -προσπερνώντας το πρώτο ποίημα του 'κανόνα', τα 'εύκολα' και μελό "κεριά"- με τα "βήματα των ευμενίδων", που, αν και 'καθαρευουσιάνικο', το προτιμώ -ως πιό σφιχτό, λιτό, γεμάτο ρήματα- από την κατοπινή 'δημοτική' εκδοχή του ["τα βήματα"]. ακολουθεί το αδημοσίευτο "πιόνι" - αλληγορικό μεν, action-packed δε, τα πεζά "ενδύματα" και το κρυφό 'εμπειρίκειο' 'μανιφέστο', "το σύνταγμα της ηδονής": 'η υπηρεσία της ηδονής είναι χαρά διαρκής'. κι άλλο ένα 'κρυμμένο' ποίημα, γιά έναν βασιλέα, αλλά ινδό κι όχι αλεξανδρινό: "αιωνιότης" - τα πεζά "πλοία" - η "σαλώμη" - και, πρώτο του 'κανόνα', "τα άλογα του αχιλλέως". κατόπιν, ένα από τα πολλά 'ιουλιάνια': "ο ιουλιανός εν τοις μυστηρίοις" - η "πρόσθεσις" - "τα παράθυρα" - αι βωδελαιρικαί "ανθοδέσμαι" 'του πάθους του φρικτού και του περικαλλούς' - "το πρώτο σκαλί" - η "διακοπή" - "ο βασιλεύς δημήτριος" - και ξανά η θέτις της "διακοπής" στην "απιστία" - οι άφθαρτες, νομίζω -σε αντίθεση με "τείχη", "τρώες", "βαρβάρους" και άλλα ποιήματα ηθικής- ίσως επειδή είναι αληθινά επιγραμματικές και στακάτες, "θερμοπύλες" - οι "φωνές" [πώς όχι] - δυό κρυφοί μήνες του 1903: "σεπτέμβρης" και "δεκέμβρης" - ο "οροφέρνης" - οι "επιθυμίες" 'με ρόδα στο κεφάλι και στα πόδια γιασεμιά' - "επήγα" ['μες στην φωτισμένη νύχτα'] - "η σατραπεία" με τα 'δυσκολα και τ' ανεκτίμητα εύγε' - ο "φιλέλλην" - το μοναδικό -αν δεν κάνω λάθος- απροκάλυπτα σύγχρονο -κι αδημοσίευτο- ιστορικό ποίημα, "27 ιουνίου 1906, 2 μ.μ." - "επέστρεφε" - "η πόλις" - η επίσης επιζήσασα των σχολικών εγχειριδίων "ιθάκη" - "απολείπειν ο θεός αντώνιον" - "μάρτιαι ειδοί" - "αλεξανδρινοί βασιλείς" - "μακρυά" - "ζωγραφισμένα" [τι ομολογία από έναν ποιητή: 'πιότερο επιθυμώ να δω παρά να πω'] - "στου καφενείου την είσοδο" - "θυμήσου, σώμα..." - "θάλασσα του πρωιού" - ο "αριστόβουλος" [έρως vs. politics] - "λάνη τάφος" [ανέμενα να έχω 'κρατήσει' περισσότερα 'ταφικά' ποιήματα, αλλά όχι...] - "γιά τον αμμόνη, που πέθανε 29 ετών, στα 610" - "ένας θεός των" ['με την χαρά της αφθαρσίας μες στα μάτια'] - μιά κρυμμένη "μισή ώρα" - το υπέροχα ανέμελο "σπίτι με κήπον" - "εν τω μηνί αθύρ" και "ιασή τάφος" - ο κινηματογραφικός "δαρείος" ['επίμονα κι η ποιητική ιδέα πάει κι έρχεται'!...] - "απ' τες εννιά" κι ο 'ιδεώδης εν τη λύπη' του "καισαρίων" 'με την αόριστη γοητεία' - "το διπλανό τραπέζι" - "να μείνει" [μιάς κι 'επύρωνε θείος ιούλιος μήνας'...] - "του πλοίου" - "νομίσματα" - "από υαλί χρωματιστό" - "η αρρώστια του κλείτου" - ένα απ' τα ποιήματα 'μάχης' μεταξύ χριστιανισμού και παλαιάς θρησκείας...- "εν δήμω της μικράς ασίας" αλλά και "εν μεγάλη ελληνική αποικία, 200 π.χ." και "εν σπάρτη" και εν "δυτική λιβύη" - "μύρης - αλεξάνδρεια του 340 μ.χ." - δυό αισθησιακά ποιήματα γύρω από αντικείμενα: ο σχεδόν τζαιημσιανός "καθρέπτης στην είσοδο" και "ρωτούσε γιά την ποιότητα" - μα "ας φρόντιζαν" - "στα 200 π.χ." -'με την ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών'- αλλά και πιό πρόσφατα: "μέρες του 1908" - ένα horror story εκ "της ανεκδότου ιστορίας" [γιά να περάσουμε σε όσα δεν πρόλαβε να οριστικοποιήσει ο καβάφης, και ανασύστησε η renata lavagnini, 'καβαφίστρια' από σόι] - "οι άγιοι επτά παίδες" - η ψυχαναλυτική "τύψις" - και, γιά το τέλος, ένα "έγκλημα" [σε περίπτωση που χρειάζονταν αποδείξεις πως ο καβάφης πέθανε εν πλήρει δημιουργική ακμή...]



της ανεκδότου ιστορίας

συχνά το βλέμμα του ιουστινιανού
φρίκην και βδελυγμίαν ποιούσε στους θεράποντάς του.
κάτι υποπτεύονταν αυτοί που δεν τολμούσαν να το πουν -
όταν τυχαίως μιά νύχτα βεβαιωθήκαν
πως ήταν απ' την κόλασι βγαλμένος δαίμων:
βγήκεν απ' το δωμάτιό του αργά, και γύριζεν
ακέφαλος στες αίθουσες του παλατιού.


οι άγιοι επτά παίδες

έμορφα που εκφράζεται το συναξάριον:
"ενώ δε συνωμίλει ο βασιλεύς" με τους αγίους
"κ' οι επίσκοποι και άλλοι πολλοί άρχοντες,
"ενύσταξαν ολίγο οι άγιοι"
και τες ψυχές των στον θεό παρέδωσαν.

οι άγιοι επτά παίδες της εφέσου που
κατέφυγον εις σπήλαιον να κρυφθούν
από τον διωγμόν των εθνικών, κ' εκεί εκοιμήθησαν -
και την επαύριον εξύπνησαν. επαύριον γι' αυτούς.
μα εν τω μεταξύ, είχαν παρέλθει σχεδόν δύο αιώνες.

ξύπνησε την επαύριον και πήγε
ένας των, ο ιάμβλιχος, γιά ν' αγοράσει άρτον,
κ' είδεν εμπρός του άλλην έφεσον,
όλην καθηγιασμένη μ' εκκλησίες, και σταυρούς.

κ' εχάρηκαν οι άγιοι επτά παίδες,
και τους ετίμησαν και τους προσκύνησαν οι χριστιανοί -
κ' ήλθε κι απ' την κωνσταντινούπολιν ο βασιλεύς,
ο θεοδόσιος, ο γιός του αρκαδίου,
και τους προσκύνησεν κι αυτός, ως πρέπον, ο ευλαβέστατος.

και χαίρονταν οι άγιοι επτά παίδες
σ' αυτό τον κόσμο τον ωραίο, και τον χριστιανικόν,
τον αγιασμένο μ' εκκλησίες, και σταυρούς.

μα έλα που ήσαν όλα τόσο διαφορετικά,
και τόσα είχαν να μάθουν και να πουν,
(και τέτοια δυνατή χαρά ίσως εξαντλεί κι αυτή)
που γρήγορα κουράσθηκαν οι άγιοι επτά παίδες,
από άλλον κόσμο φθάσαντες, από σχεδόν δυό αιώνες πριν,
και νύσταξαν μες στην συνομιλία -
και τους αγίους οφθαλμούς των έκλεισαν.


τύψις

πες την αυτήν την τύψι, να μετριασθεί,
την αγαθή βεβαίως, μα μεροληπτική επικινδύνως.
μη γιά το παρελθόν προσάπτεσαι και τυραννιέσαι τόσο.
μη δίδεις τόση σπουδαιότητα στον εαυτό σου.
μικρότερο ήταν το κακό που έκαμες
παρά ό,τι το θαρρείς - πολύ μικρότερο.
η αρετή που σ' έφερε την τύψι τώρα
ήταν και τότε υπολανθάνουσα μαζύ σου.
ιδού που ένα περιστατικό που αίφνης
στην μνήμη σου επανέρχεται εξηγεί
το αίτιον μιάς πράξεώς σου που σε φαίνονταν
όχι αξιέπαινος, μα τώρα δικαιολογείται.
μην εμπιστεύεσαι στην μνήμη σου απολύτως -
πολλά λησμόνησες - διάφορα μικροπράγματα -
που σε δικαιολογούσαν αρκετά.

και μη θαρρείς που τον αδικηθέντα
τον ήξερες τόσο καλά. θα είχε χάρες, που αγνοούσες -
μήτ' αμυχές ίσως δεν ήσαν εκείνες
που εσύ θαρρείς (από άγνοια του βίου του)
που ήσαν πληγές δεινές δοσμένες από σένα.

μην εμπιστεύεσαι στην ασθνενή σου μνήμη.
μετρίασε την τύψι που είναι πάντα
μέχρι στρεψοδικίας μεροληπτική εναντίον σου.


έγκλημα

τα χρήματα μας μοίρασεν ο σταύρος.
το πιό καλό παιδί της συντροφιάς μας,
έξυπνος, δυνατός, κι αφάνταστα έμορφος.
ο ικανότερος - μ' όλο που εκτός εμού
(που ήμουν είκοσι χρονών) ήταν ο πιό μικρός.
θαρρώ δεν ήτανε σωστά είκοσι τριώ.

τριακόσιες λίρες ήταν η κλεψιά που έκαμε.
εκείνος φύλαξεν, ως δίκαιον, τα μισά.

μα τώρα, ένδεκα την νύκτα, βουλευόμεθαν
πώς να τον φυγαδέψουμ' αύριο το πρωί,
πριν μάθ' η αστυνομία το έγκλημα.
δεν ήτανε μικρό - διάρρηξις μ' επιβαρυντικά.

σ' ένα κατώγι μέσα ήμεθαν.
ένα υπόγειον ασφαλέστατο.
αφού τα μέτρα αποφασίστηκαν γιά το φευγιό του,
οι άλλοι τρεις μας άφισαν εμένα και τον σταύρο
με συμφωνία στες πέντε να επιστρέψουν.

ένα σχισμένο στρώμα ήταν καταγής.
κατάκοποι πέσαμε οι δυό. και με την ταραχή
την ψυχική, και την εξάντλησι,
και με την αγωνία γιά την δραπέτευσι
την αυριανή του - μόλις έννοιωσα: δεν έννοιωσα καλά
που ήταν η τελευταία, ίσως, φορά που πλάγιαζα μαζί του.

μες στα χαρτιά ενός ποιητή βρέθηκε αυτό.
έχει και μία χρονολογία, μα δυσανάγνωστη.
το ένα μόλις φαίνεται - μετά εννιά, μετά
ένα - ο αριθμός ο τέταρτος μοιάζει εννιά.