το υλικό

ακούγοντας απόψε τον stephen kovacevich, να ακολουθεί την μελωδική γραμμή και να αναδεικνύει την δομή της πρώτης σονάτας για πιάνο του alban berg, ή του θεϊκού andante sostenuto (μπορείς να τριπάρεις κανονικά) από την τελευταία σονάτα του σούμπερτ, ξαναθυμήθηκα κάτι που συζητούσαμε προχτές με τον θ.:

υπάρχουν καλλιτέχνες που σκέφτονται για το υλικό τους, “πάνω στο” υλικό τους – και άλλοι που σκέφτονται με το υλικό τους, μέσω του υλικού τους. ένα πρόσφατο παράδειγμα από τον κινηματογράφο: ο κιμ κι ντουκ -σκηνοθέτης που θαυμάζω, και με κάνει να απορώ ώρες ώρες με τις ταινίες του (τι καλύτερο)- σκέφτεται εικόνες, και τις κατασκευάζει: γι’ αυτό και ενίοτε γίνεται καλλιγραφικός, ωραιοπαθής (ή ακόμα και κιτς). ο γκας βαν σαντ, απ’ την άλλη, σκέφτεται με τις εικόνες (ακραίο παράδειγμα απ΄το last days: το πλάνο όπου η έζια και ο σκοτ κοιμούνται ενώ δίπλα τους, σε μια μικρή τηλεόραση, με την ένταση πολύ χαμηλά, παίζει ένας αγώνας πολεμικής τέχνης, και, απ’ το παράθυρο, βλέπουμε κάτω στον κήπο τον μπλάιηκ να σκάβει για να βρει το κουτί με τις σφαίρες - στο προηγούμενο πλάνο, τον είχαμε δει από κοντά στο ίδιο σημείο). ή απ' την πεζογραφία: ο ίταλο καλβίνο σκεφτόταν ιστορίες – ο ιβάν κλίμα (διαλέγω επίτηδες έναν "ηθικολόγο" συγγραφέα) σκέφτεται μέσω των ιστοριών του.

σ' αυτούς που σκέφτονται με το υλικό τους, κάθε λεπτομέρεια είναι οργανικά ενταγμένη στο σύνολο, νους και σώμα εκφράζονται συγχρόνως, αδιαίρετα. δεν ξεχωρίζεις τη σκέψη απ' την εικόνα - δεν βλέπεις την ιδέα να υπαγορεύει -όσο κεκαλυμμένα- την ιστορία. δεν βιάζεται το υλικό για να πει κάτι: σαν τους καλούς γλύπτες, αυτού του τύπου οι καλλιτέχνες χαϊδεύουν το μάρμαρο, να μάθουν τα νερά του, και να τους οδηγήσει αυτό μέχρι το άγαλμα.