Monday, January 30, 2006

who was that archangel?

à la manière de neil bartlett



διαβάζω ένα άρθρο για τον αρκάντζελο κορέλλι [1653-1713], τον μπολωνιέζο συνθέτη του πρώιμου μπαρόκ που, με μόλις έξι έργα, έφερε τα πάνω κάτω στην δυτική λόγια μουσική [κάθε τόσο σειόταν η ιταλία από καβγάδες δι’ αλληλογραφίας για το εάν παρέβη τον τάδε ή τον δείνα κανόνα της μέχρι τότε καθεστηκυίας αρμονίας], κι έφτιαξε –άθελά του, και παρά τους τερατώδεις δισταγμούς του να δημοσιεύσει το παραμικρό– “κανόνα” για την σύνθεση μουσικής δωματίου, και ιδιαίτερα για το βιολί. χαίντελ, βιβάλντι, μπαχ –για να μείνουμε στους πιο σπουδαίους– τον παρακολούθησαν, τον μιμήθηκαν, τον παρέφρασαν.

ένα σύντομο διάστημα υπηρέτησε στον οίκο της τέως βασίλισσας χριστίνας της σουηδίας, όταν αυτή είχε εγκαταλείψει τον θρόνο της, τον λουθηρανισμό, και τα γυναικεία ρούχα, και –ασπασθείσα τον καθολικισμό– εγκατασταθεί στη ρώμη [και μού ’ρχεται στον νου η μορφή της γκάρμπο με τις μαύρες κάπες και τα παντελόνια].

πολύ νωρίς στη ρωμαϊκή καρριέρα του, δουλεύοντας ως μουσικός της εκκλησίας του san luigi dei francesi –αυτήν με τους δύο συγκλονιστικούς πίνακες του καραβάτζιο: την κλήση του αγίου ματθαίου – όπου ο χριστός από την άκρη του πίνακα δείχνει με το δάχτυλο τον έκπληκτο τελώνη καθώς ένα παράξενο φως μπαίνει απ’ το παράθυρο, και το μαρτύριο του αγίου ματθαίου – ένα όργιο κραυγών και σπαρασσόμενων σωμάτων– γνώρισε τον ματτέο […] φορνάρι που έγινε –λέει το άρθρο– “ο δια βίου σύντροφός του [35 χρόνια ζήσανε μαζί – υπολογίζω εγώ] και δεύτερο βιολί” στην ορχήστρα του.

συγκινήθηκα τ’ ομολογώ: λίγο ο ωραίος όρος [“lifelong companion”] λίγο η διαρκής ερωτική συνομιλία –πότε ανηλεώς ν’ ανταγωνίζονται σε δεξιοτεχνία πότε να συμπλέουν τρυφερά πότε να ισορροπούν ως ίσοι σύντροφοι σε θυελλώδη αντίστιξη– πρώτου και δεύτερου βιολιού… και ξανάβαλα ν’ ακούσω το τελευταίο έργο του, αριθμός 6: τα concerti grossi – στην αισθαντική εκτέλεση με το “συγκρότημα 415” υπό την κιάρα μπανκίνι και τον γιέσπερ κρίστενσεν.

[συλλέγουμε τους “προγόνους” μας, την “οικογένειά” μας, σταγόνα σταγόνα, όπου τους ξετρυπώσουμε]

longtemps je me suis couché de bonne heure

or: winter blues



γύρναγα νωρίς απ’ τη δουλειά έπεφτα για ύπνο ξύπναγα την ώρα που η μαλβίνα ξεκίναγε να σχολιάζει τις ειδήσεις της ημέρας. κουκουλωμένος με μια κουβέρτα στυλωνόμουν μπρος στην τηλεόραση τελείωνε η μαλβίνα συνέχιζε το πρόγραμμα πήγαινα μέχρι το "ερωτοδικείο" μαρμαρωμένος [ή μήπως συγκολλώ δυο διαφορετικές εποχές;]. κάποια στιγμή έγιανα – ή ξεκόλλησα. έκτοτε δεν βλέπω τηλεόραση [θεραπεύομαι –ή επιβαρύνω την νόσο, όπως το πάρει κανείς– στο διαδίκτυο].

την θυμήθηκα πάλι –τη μαλβίνα– χτες που ο θ. μου μετέφερε τις σκηνές απείρου κάλλους που διεξάγονται στο πρωτάθλημα τέννις όπου σκίζει ο κύπριος παίκτης: πρόσωπα βαμμένα στα χρώματα της σημαίας –λέει– φωνές βρισιές στους αντιπάλους κοινώς μπουρδέλο. και πεθύμησα να την ακούσω να το σχολιάζει.

[δεν έχω τολμήσει ακόμη να ξαναδιαβάσω το τελευταίο κείμενό της, όπως επιμένει ο τ., παρόλο που έσπευσα να πάρω τη σαββατογεννημένη σπίτι με το που κυκλοφόρησε]

Thursday, January 26, 2006

gabrielle


τόσες και τόσες αρλούμπες γράφτηκαν -σ' ελληνικό και ξένο, έντυπο κι ηλεκτρονικό τύπο, προϊόντα [απλώς] ανεπαρκούς κριτικής σκευής και σκέψης, κι ακαλλιέργητου γούστου- για το gabrielle του πατρίς σερώ, κι όμως αυτό ανθίσταται για τρίτη [κοντεύει τέταρτη] εβδομάδα στην [ταιριαστά παγωμένη αλλά ζέουσα] αθήνα. εξορισμένο σε μία και μόνη ακραία προβολή σε μονοψήφιο αριθμό αιθουσών - αλλά ανθίσταται. και ανταμείβει.

η λατρεία του σερώ για την όπερα, γνωστή - ομοίως και για την δραματική ρητορικότητα [αυτός ανέδειξε κι ακολούθησε ώς το τέλος τον πανκ ρακίνα κολτές]. πρόγονός του -τουλάχιστον εδώ- ο βισκόντι. μόνο που μου φαίνεται πως ο σερώ τεντώνει ακόμα πιο πολύ το σκοινί των κοινωνικών -βλέπε πολιτικών- υπαινιγμών: ο πρωταγωνιστής μεγαλοαστός ξεκινά τον εσωτερικό του μονόλογο σχεδόν χαμένος μες στο πλήθος εργατών που ξεχύνεται απ' το τραίνο των προαστίων, και που παρατηρούμε περίπου επί ίσοις όροις μ' αυτόν. πάνω στην κρίση της, η σύζυγος θα κατέβει σαν υπνωτισμένη στην κουζίνα του σπιτιού: να δει λίγη πραγματική ζωή [παρά το ψυχρό τελετουργικό της εξαντλητικά λεπτομερούς ετοιμασίας ενός παλαιού γαλλικού δείπνου], να πατήσει γη. και η -αλλοδαπή- υπηρέτριά της είναι η "νέα γυναίκα" των αρχών του 20ου αιώνα: καπνίζει, χλευάζει τρυφερά τον υπαινιγμό της κυρίας της πως ό,τι ευτυχία έχει ζήσει θα οφείλεται σ' έναν άντρα. υπάρχει λοιπόν και ένας άλλος, ζων κόσμος. γιατί οι ζωές της γκαμπριέλλ και του συζύγου της έχουν ήδη τελειώσει - μόλις τώρα - ή προ πολλού.

γιατί νομίζω πως η κομβική φράση του έργου είναι η γνώμη που εκφέρει, δίχως να της ζητηθεί, μια ηλικιωμένη μελαχροινή μαυροντυμένη καλεσμένη, σε ένα από τα εξαίσια δείπνα του σπιτιού. σε μεσαίο πλάνο, στρέφει το κεφάλι προς τα πίσω, προς την χαριεντιζόμενη νεανική συντροφιά, και ξεστομίζει μ' ένα μισό χαμόγελο γλυκύτητας και πείρας, πριν την σβήσει το fade-out [ίσως η μόνη στιγμή που χρησιμοποιείται]: "καθένας διαθέτει έναν ορισμένον όγκο πραγμάτων που μπορεί να κάνει στη ζωή του. κάποιοι τα φέρουν εις πέρας νωρίτερα - κι έπειτα, καταρρέουν."

η ιστορία μοιάζει απλή: ο σύζυγος μαθαίνει από επιστολή που του απευθύνει η σύζυγός του πως τον εγκαταλείπει. ωστόσο, πριν καλά καλά την διαβάσει, εκείνη επιστρέφει: "δεν θα επέστρεφα αν δεν ήξερα πως δεν με αγαπούσατε". δεν τόλμησε να ακολουθήσει τον ελαφρώς ελαιώδη -αλλ' αποκαλυπτικού πάθους- αρχισυντάκτη της εφημερίδας του συζύγου της: "εκείνη η άλλη ζωή θα απαιτούσε πάρα πολλά από μένα". τα μαχαίρια έχουν βγει και δεν θα ξαναμπούν στις θήκες τους: "πιείτε λίγο κρασί - αυτή η ωχρότης στα μάγουλά σας δεν μ' αρέσει διόλου" εκείνος. εκείνη "συνεχώς καθησυχάζετε τον εαυτό σας - πάψτε".

τεχνικά, η ταινία τρυγάει με αδογμάτιστο εκλεκτικισμό κόλπα από 'δω κι από 'κει: τα μεγάλα -τυπωμένα πάνω στην ακινητοποιημένη εικόνα- λόγια του βωβού -σε στιγμές υψηλής έντασης-, την εναλλαγή -χωρίς σαφή συμβολική ή άλλη πρόθεση, πέρα από την ίδια την εναλλαγή, την υπερτονισμένη αντίστιξη των σκηνών- ασπρόμαυρου και έγχρωμου φιλμ, τον χρονικά ακριβή και ψυχικά έγκυρο, πλην πολιτισμικά μη αναμενόμενο, μουσικό σχολιασμό μ' ένα pastiche από webern, berg, wagner και szymanowski [από τον αξιέπαινο fabio vacchi].

"θεατρική" ταινία; ίσως -όχι όμως επειδή-δεν-ξέρει-αλλιώς, σαν τις ταινίες του μάμετ, φερ' ειπείν- αλλά και με τι πληθώρα ηθοποιών: τις πόρτες του σπιτιού, τις σκάλες, τους διαδρόμους, τα αγάλματα - που προς το τέλος γίνονται τζαιημσιανά εφιαλτικοί κατήγοροι της ζωής που έχουν παρακολουθήσει. και διώκτες του ξένου - μέχρι προ ολίγου ιδιοκτήτη. σίγουρα, εδώ τα λόγια -που κρύβονταν πιο εύκολα πίσω απ' την ομορφιά θεάματος και υποκριτών στην βασίλισσα μαργκό, και καμπάνιζαν λιγότερο μέσα στα καθημερινά σημερινά ρούχα του αδερφού του- πέφτουν σαν κοφτερά πετράδια [βοηθάει βέβαια η ασύλληπτη κλάση -που εγγυάται και την παντελή απουσία θεατρικού παιξίματος- της ιζαμπέλλ υππέρ και του πασκάλ γκρεγκορύ].

είναι κάποιος εδώ " σκληρός", "απάνθρωπος"; ο ψυχρός σύζυγος; που μες στις πρώτες κατηγόριες που εκτοξεύει στη γυναίκα του είναι πως μετά βίας πρόλαβε να συντάξει το πρόσωπό του μετά τον κλονισμό, και να που εκείνη επιστρέφει: πριν την επιτρεπτή, κόσμια ώρα, εντέλει. ή μήπως [και] εκείνη, που του προσφέρεται στο τέλος μ' ένα μίγμα ασεβούς οίκτου, μπαγιατισμένης λαγνείας, μεταβιβασμένης επιθυμίας, και αυτοακυρούμενης ελπίδας; ένα σώμα τώρα πια νεκρό, μια τερατώδης απαίτηση υπό μορφήν έκκλησης, προς ένα σώμα από καιρό [από πάντα;] νεκρωμένο.

πάνω στη σκοτεινή φόδρα του προυστ, με την ανάσα του φρόυντ στο σβέρκο, ένα σπάνιο, ακριβό, μοναχικό έργο.

Wednesday, January 25, 2006

μία ροπή



όλη νύχτα φώναζε τ’ αδέρφια της θάνο κώστα νίκη μαίρη. στις πέντε το πρωί γιορτή του πιο μικρού και χαϊδεμένου, του ομορφόπαιδου, ησύχασε. μόλις πρόλαβα να την δω πριν την πάρουν κλείνοντας διακριτικά τις μεσόπορτες καθήστε παρακαλώ λίγο μέσα. την άλλη μέρα έξω απ’ τον νεκροθάλαμο οι εργάτες μιλούν για σκάντζες νεκρών και φερέτρων [τη δουλειά τους κάνουνε]. μες στο χώμα έσπασα μια μικρή σοκολάτα "υγείας" - που μας είχε φιλέψει την τελευταία φορά που βγήκαμε έξω. την παράλλη λιακάδα πάλι, έφτασα νωρίς έστρωσα προσεκτικά όλο το φρέσκο χώμα με λουλούδια από τις ανθοδέσμες που τις είχαν απιθώσει με τα σελλοφάν, κι απ’ τα σωρευμένα πιο πέρα στέφανα [οφηλία στη γη]. μόλις άρχισε ο παπάς μια αναφουφουλιασμένη δεκοχτούρα έκατσε στον διπλανό σταυρό και κοίταζε ύστερα ένας κοκκινολαίμης. κι αφού σκορπίσαμε το στάρι μι’ άλλη δεκοχτούρα ήρθε και τσιμπολόγησε. κάτι θά ’χε μυριστεί κι η πρώτη λέω

femininity and male performativity

gender identity and power

είναι ο χιονιάς ερωτικός;


ή κάνουν αστεράκια τα μάτια μου;

δεν είμαι βέβαιος τι φταίει που μου γεννήθηκε αίφνης η σκέψη αυτή μέσα στο τρόλλεϋ: δυο παιδιά που φορούσαν τα μύρια όσα τό 'να πάνω στ' άλλο [και ωραιότατα σκουφιά, βεβαίως!] κι ο ένας φύσαγε τις -ήδη λυωμένες- νιφάδες απ΄την πλάτη του άλλου τρυφερά, η μαύρη γυναίκα που χαμογελούσε -ίσως και να πρωτόβλεπε χιόνι- μες στα πολύχρωμα κασκόλ της, η κουκουλωμένη γυναίκα απέναντι με πρόσωπο περσικής μικρογραφίας - όλοι μου φάνηκαν πολύ ερωτικοί [εντάξει έχω ακουστά και για τον beholder]. ίσως να είναι τα σκουφιά τα καπέλα τα φουλάρια τα κασκόλ που καδράρουν τα κοκκινισμένα πρόσωπα τονίζοντας τα μάτια [το σημείο g του ερωτισμού]

ανδρέας γανιάρης

πέθανε στα ογδόντα του ένας αληθινός καλλιτέχνης του βιβλίου που το τίμησε ως αγαπημένο αντικείμενο πλάθοντας μοναδικές βιβλιοδεσίες. κάποτε οι ερωτευμένοι γονείς μας χάριζαν ο ένας στον άλλον μικρά βιβλιαράκια -λίγον ρίλκε λίγον ιβάν γκολλ- με κομψά δερμάτινα δεσίματα από τα χέρια του. ψάξτε βρείτε χαϊδέψτε τα.

[μετά την τελευταία έκδοση του "βιβλιοφρικάριου", ειλικρινά λυπάμαι που ο πιο πάνω δεσμός παραπέμπει στον "παπασωτηρίου" - αλλά στον δικτυότοπο της "εστίας", τζίφος γανιάρης...]

μπαρόκ βαλάντωμα



με τις υπέροχες φωνές τους

anne-sophie von otter
magdalena kozena
sara mingardo
cathy berberian

Monday, January 23, 2006

έχετε μήνυμα στο κινητό σας



50άρης μακρυμάλλης, με μάτι που ομολογουμένως εγυάλιζε κομμάτι καθώς εκοίταζε γύρω τριγύρω, έλεγε σε 70άρη συνεπιβάτη του λεωφορείου: άλλοι άνθρωποι έρχονται άλλοι φεύγουν έτσι είναι η ζωή. εμένα αυτό που με νοιάζει είναι σε 2000 χρόνια να λάβω μήνυμα εδώ πέρα -κραδαίνοντας το κινητό του- ότι πάνω στη γη ζουν ακόμη άνθρωποι που τρώνε ερωτεύονται ονειρεύονται

Tuesday, January 17, 2006

κοιμήθηκε



θά 'ταν δεν θά 'ταν εννιά χρονών, με χαμηλές αφέλειες και μακρύ μαλλάκι στο σβέρκο. αλλά σοβαρός στη συναυλία που τον έφερε η μητέρα του. μου θύμισε λιγάκι εμένα παιδί. παρακολουθούσε και χειροκροτούσε. στο διάλειμμα έφαγε τη σοκολάτα του. όμως στο δεύτερο μέρος δεν άντεξε: έγειρε το κεφαλάκι του στο χέρι, με τον αγκώνα στηριγμένο στο μπράτσο της πολυθρόνας, και κοιμήθηκε μόλις άρχισε η σονάτα. ήσυχα και σοβαρά πάλι. στο τέλος, με τα μάτια κλειστά σουφρωμένα, αγωνιζόταν να χειροκροτήσει, με όση ζωντάνια του είχε απομείνει έξω από τον ύπνο.

Monday, January 16, 2006

bliss


μετά από δεκάμηνη διακοπή, επιστροφή στο ταϊ τσι τσουάν. και το σώμα ξαναρχίζει ν' αναπνέει και να ζει όπως του αξίζει.

[ποτέ δεν ήμουν τύπος των γυμναστηρίων, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές μου -μέχρις, ή μάλλον πέραν, των ορίων της κωμωδίας-, και -αν και μάλλον (!) υπήρξα δελφίνι σε προηγούμενη ζωή μου- δεν βρίσκω κολυμβητήριο που να με βολεύει.]

πείτε με κολλημένο...


...με την τυπογραφία, but the good news seems to me to be η νέα όψη [μέσα έξω] του "οίκο" της "καθημερινής", δια χειρός καρλόπουλου. [πολλά μου διαφεύγουν, και διορθώστε με αν σφάλλω, αλλά νομίζω πως, από πλευράς αριθμού και ποικιλίας εντύπων που έχει σχεδιάσει επιτυχώς, μόνο ο αρβανίτης τον ξεπερνά - και αναφέρομαι προφανώς μόνο στους εν δράσει έλληνες σχεδιαστές].

Friday, January 13, 2006

how to marry a sensualmonk

[αφιερωμένο εξαιρετικά]

εν αναμονή της μπολλυγουντιανής υπερπαραγωγής μου, ένα στριπάκι, courtesy of our slovenian friends - και με ευχαριστίες στον schottkey που με οδήγησε εκεί

[κι αν υπάρχει, δεν έκανε το θαύμα του στη νεραντζιώτισσα]

τρελλή απογοήτευση η πρώτη αθηναϊκή fnac: υπερβολικά μικρή (για fnac), συνεπώς χωρίς κανένα από τα πλεονεκτήματα που την κάνουν τόσο ελκυστική εις την ξένην [εντυπωσιακή ποικιλία, άνετοι αλλά ζεστοί χώροι]. άσε δε τις τιμές: στην κλασσική μουσική, φερ' ειπείν, τα καινούργια των πολυεθνικών εταιρειών, 19,40 eur, αντί του [ειρωνικώς αντεστραμμένου] 14,90 eur του "μετρόπολις". ό,τι κοροϊδέψεις, θα το λουστείς [που λέει κι η μάνα μου, με εκνευριστικά αλάνθαστη επαληθευσιμότητα]: "επιμένετε ελληνικά" - "πολιτεία" (βιβλία) και "μετρόπολις" (σιντιά) rule ok! [α, και "flocafe", αντί για τα πολλά υποσχεθέντα "starbucks".]

Thursday, January 12, 2006

υπάρχει θεός;

ίσως ναι, τελικά: αφού η λένα πλάτωνος συνεργάζεται με τους raining pleasure!

[από την συνέντευξή της με τον γιώργο καρουζάκη, στο σημερινό lifo - που, έτσι όπως πάει, θα ξεπεράσει και το (symbol) σε τυπογραφική καλαισθησία. [μόνο ο οδηγός εξακολουθεί να είναι στοιχειοθετημένος εντελώς λανθασμένα: δεν είναι χάικου τα listings, δεν χρειάζονται τόσον "αέρα", ούτε κομψή μακρόστενη γραμματοσειρά, ούτε αριστερή στοίχιση - please]]

Wednesday, January 11, 2006

pier paolo's matteo



το βρήκα σήμερα [σε dvd προς 2.50 eur - τι ντροπή] το αριστούργημα του παζολίνι που είχαμε δει εκείνη τη μεγάλη πέμπτη μες στο κρύο του δημοτικού κινηματογράφου σχεδόν μόνοι σχεδόν πρωτάρηδες



[κι η μανιασμένη francesca da rimini του μραβίνσκι με την φιλαρμονική του λένινγκραντ από συναυλία του 1981 σχεδόν ταιριάζει τώρα]

bless u enrique irazoqui
bless u ppp
- wherever you are

Friday, January 06, 2006

les manigances de l' amour [για δυνατούς παίκτες]


pride and prejudice
les liaisons dangereuses
cosi fan tutte

der rosenkavalier
point de lendemain


ma nuit chez maud
baisers voles

la lenteur
ready to catch him should he fall
eyes wide shut

Monday, January 02, 2006

when in doubt: bach


όπως: καντάτες [π.χ. το vol. 1 της νέας σειράς του john eliot gardiner με τους english baroque soloists, την monteverdi choir και εκπληκτικούς σολίστες - από το απίστευτο bach pilgrimage τους του 2000...], η η λειτουργία σε σι ελάσσονα [δικό μου compilation από τρεις ηχογραφήσεις: gardiner 1985, herreweghe 1996, και μία από κασσέττα μαγνητοφωνημένη από το radio 3 με τον leonhardt το 1989 να διευθύνει με μοναδική συγκίνηση και δραματικότητα, ειδικά τα αρχικά Κύριε...] - περίπου στο ρηπήτ τις τελευταίες μέρες...

[drinking betjeman & barton's blue mountain tea - thanx, t! :-)]